محسن پرویش؛ حسن اسدی
چکیده
قطعی برق در ایران موضوع تازهای نیست. در سالهای پایانی حکومت پهلوی نیز خاموشیهای گسترده گریبانگیر مردم شده بود. رشد بیرویۀ جمعیت تهران در دهۀ 1350 و عدم توسعۀ لازم در بخش ...
بیشتر
قطعی برق در ایران موضوع تازهای نیست. در سالهای پایانی حکومت پهلوی نیز خاموشیهای گسترده گریبانگیر مردم شده بود. رشد بیرویۀ جمعیت تهران در دهۀ 1350 و عدم توسعۀ لازم در بخش تولید به تناسب جمعیت از یک طرف و بیشتر شدن نرخ رشد تقاضای برق از نرخ رشد عرضۀ آن و عدم سرمایهگذاری لازم برای توسعۀ ظرفیت‌های تولید و انتقال و توزیع برق از طرف دیگر موجب خاموشی و کمبود برق شد. مسئولین دولتی برای رفع این مشکل و جلوگیری از تکرار آن دست به اقداماتی زدند، از جمله خاموش کردن چراغ خیابانها، پارکها و ادارات دولتی در ساعات اولیۀ شب و خاموشی موقت خانهها و محلات در سراسر کشور بهویژه تهران. اجرای طرح خاموشی و تاریکی (دفاع غیرعامل هوایی) در تهران، خاموشی چراغ‌های بعضی از معابر شهر تهران و تنظیم برنامهای برای کاهش بار مصرفی از سیستم بههمپیوسته در مواقع اضطراری از دیگر راهکارهای ادارۀ برق برای تأمین برق شهر تهران به شمار میرفت. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق تاریخی و با استناد به اسناد آرشیوی و منابع تاریخی درصدد بررسی علل و پیامدهای قطعی برق شهر تهران در دهة آخر حکومت محمدرضا شاه پهلوی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد بهرغم اقدامات مسئولین، مشکل خاموشی در بخش خانگی ادامه داشت، تا جایی که دولت برای عبور از اوج مصرف برق در تابستان و رفع مشکل کمبود برق مجبور شد کارخانهها و واحدهای تولیدی را تعطیل کند.
